Cuá»™c Ä‘á»i không đến ná»—i tồi...
 26 năm sau khi ra Ä‘á»i tại Mỹ, tiểu thuyết Forrest Gump(*) đến nay má»›i vừa được dịch và phát hà nh ở VN, hoà n chỉnh thêm Ä‘á»i sống của bá»™ phim chuyển thể đã "nằm lòng" vá»›i khán giả VN yêu Ä‘iện ảnh.
Â
Bìa sách Forrest Gump với hình ảnh diễn viên Tom Hanks trong phim cùng tên -Ảnh: H.G. |
Â
Hollywood là báºc thầy vá» tạo ra tuyên ngôn, và các phim cà ng nhiá»u tuyên ngôn, nhiá»u câu thoại được trÃch dẫn thì cà ng chứng tá» giá trị của chúng trong các danh sách phim hay nhất. Chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên in tám năm trÆ°á»›c đó của nhà văn cá»±u binh Winston Groom, bá»™ phimForrest Gump ra Ä‘á»i năm 1994 có đủ má»™t táºp hợp những tuyên ngôn và thông Ä‘iệp khiến khán giả sau hai tháºp niên vẫn tìm tá»›i nhÆ° lá»i giải thÃch vá» mục Ä‘Ãch sống của má»—i ngÆ°á»i.
NhÆ°ng tác phẩm lá»›n không chỉ vì có nhiá»u tuyên ngôn hay ho. Forrest Gump đã Ä‘á» cáºp vấn Ä‘á» muôn thuở của kiếp nhân sinh: chúng ta từ đâu tá»›i, chúng ta là m gì và chúng ta Ä‘i vỠđâu? Thừa hưởng cái tên của ông tÆ°á»›ng thá»i ná»™i chiến đẻ ra phong trà o phân biệt chủng tá»™c Klu Klux Klan, Forrest Gump sinh ra vá»›i chỉ số thông minh của "thằng đần" nhÆ°ng mẹ cáºu bé luôn đấu tranh cho con mình có được ná»n giáo dục công bằng nhất. NgÆ°á»i mẹ tuyệt vá»i nà y luôn dạy con khi cáºu bé bị chúng bạn trêu chá»c "con không có gì khác biệt hết". Và há»… ai cáºt vấn "sao mà y ngu váºy?" thì Gump có câu trả lá»i mẹ dặn: "NgÆ°á»i ta chỉ ngu khi là m trò ngu".
Má»—i số pháºn trong tác phẩm là má»™t câu trả lá»i vá» sá»± tồn tại, tin ở các giáo lý, luáºt lệ, mệnh lệnh hay chÃnh mình. Trên lá»™ trình Ä‘Æ°a ra các đáp án, tác phẩm cÅ©ng kịp lấy ngay những câu chuyện thá»i cuá»™c để nói vá» "chúng ta là m gì" của những thanh niên Mỹ khi phải tham chiến. NgÆ°á»i bạn Bubba trÆ°á»›c khi chết trên chiến trÆ°á»ng Việt Nam đã Ä‘au xót há»i Gump: "Tại sao chuyện nà y lại xảy ra?". Cuá»™c chiến tranh ở Việt Nam trên phim được khắc há»a Ä‘áºm nét hÆ¡n so vá»›i tiểu thuyết phần nà o cho thấy cuá»™c chiến hằn dấu ấn Ä‘áºm nét trong truyá»n thông nÆ°á»›c Mỹ, đến mức nhà là m phim đã gạt bá»›t các chuyện phiêu lÆ°u khác nhÆ° bay và o vÅ© trụ, đóng phim, đấu váºt, tranh cá» nghị viện... trong truyện để dà nh đất cho Gump và các bạn của chà ng ta đối diện câu há»i "Ä‘i vỠđâu?". Ãây chÃnh là sá»± khác biệt lá»›n giữa phim và truyện khi nhà văn để nhân váºt tiếp tục phiêu lÆ°u.
Các nhân váºt của phim có vẻ hà nh Ä‘á»™ng logic vá»›i hiện thá»±c hÆ¡n nhÆ°ng cÅ©ng buông xuôi theo thá»i hÆ¡n. Phim vừa có vẻ khẳng định thắng lợi của triết lý Tin Là nh Max Weber (Gump phải đổ máu, mất mát và lao Ä‘á»™ng cáºt lá»±c để già u có), vừa có mà u sắc hÆ° vô (cuá»™c Ä‘á»i nhÆ° má»™t há»™p kẹo, bạn không thể biết mình sẽ chá»n được cái nà o). Truyện là m rõ hÆ¡n tinh thần không thúc thủ trÆ°á»›c hoà n cảnh của Gump và bè bạn của chà ng ta, hết keo nà y đến keo khác khiến ngÆ°á»i Ä‘á»c phải mê say và nghÄ© "á», cuá»™c Ä‘á»i nà y quả không đến ná»—i tồi để sống".
Cả phim và truyện Ä‘á»u giữ má»™t hình ảnh Forrest Gump khá» nhÆ°ng nhân háºu, luôn đối xá» tốt vá»›i má»i ngÆ°á»i xung quanh mà không toan tÃnh. Bút pháp cÆ°á»ng Ä‘iệu hà i hÆ°á»›c của hai tác phẩm đã khiến chà ng khá» Gump không còn là thằng ngốc - nạn nhân kiểu nhân váºt của Dostoyevsky, mà là ngÆ°á»i còn lại sau rốt để thanh thản kể câu chuyện Ä‘á»i mình, đầy nụ cÆ°á»i và niá»m phấn khÃch bất táºn.
HUYỀN GIANG
tuoitre.vn
Â
* Sách do NXB Trẻ ấn hà nh, Ngá»c Trà dịch. Tiểu thuyết đã bán được hÆ¡n 1,7 triệu bản tiếng Anh trên khắp thế giá»›i. Bá»™ phim cùng tên đã già nh sáu giải Oscar, trong đó có giải phim hay nhất năm 1995.
-
Chiến tranh Việt Nam là trò bịp bợm lớn nhất quả đất của thằng Mĩ
-
ngÆ°á»i Mỹ ko có tÆ° cách gì để nói vá» chiến tranh Việt Nam cả. Bằng chứng là ở phim nà y hay những phim của Oliver Stone, hình ảnh lÃnh Mỹ hiện lên nhÆ° 1 nạn nhân chứ ko phải là kẻ ác, còn quân Ä‘á»™i VN, dù vô tình hay cố ý Ä‘á»u bị biến thà nh những kẻ ko tốt đẹp gì. Dù biết là má»i cái Ä‘á»u có 2 mặt của nó nhÆ°ng nhìn nháºn chiến tranh VN theo kiểu Mỹ tháºt quá phiến diện.
-
Hollywood là nÆ¡i che dấu sá»± tà n bạo báºc nhất thế gian