Mononoke Hime (OST Princess Mononoke) - Hisaishi Joe

Bối cảnh của fim là thời trung cổ ở Nhật bản, thời Muromachi. Tại ngôi làng Emishi, trước mối hiểm họa bị tàn phá bởi Tatari Gami - Thần Tai Họa, Ashitaka, người thừa kế hoàng tộc Emishi, đã hạ gục quái vật, đổi lại bằng một cánh tay bị nhiễm độc bởi lũ rắn đen bao phủ Tatari Gami. Khả năng sống sót mong manh duy nhất là đi về phía Tây, nơi xuất phát của Tatari Gami, nơi sống những vị thần rừng xanh huyền thoại, và hy vọng vào một phép màu!
Và cuối hành trình, Ashitaka rơi vào cuộc chiến sinh tử giữa Tatara - Pháo đài sắt do Lady Eboshi, mưu trí và can trường lãnh đạo và Moro - Thần Sói cùng San - Princess Mononoke, một cô gái lớn lên dưới sự chăm sóc của Moro. Tatara tàn phá rừng để lấy than củi, đào núi lấy sắt, nuôi sống và bảo vệ một cộng đồng cùng quẫn được Eboshi cưu mang, nhưng ngược lại phá hủy cuộc sống của các cư dân rừng xanh và chính bản thân rừng cùng các thần rừng: Shishi Gami - Thần Shishi, Moro no Kimi - Thần Sói, Inoshishi Gami - Thần Heo Rừng, Nago no Kami - Chúa Heo Rừng Nago…
Cuộc chiến không khoan nhượng diễn ra tàn khốc đã đem Ashitaka và San lại gần bên nhau, San trở nên "người" hơn, mở lòng mình ra với Ashitaka, với sự thương yêu thay cho lòng thù hận. Họ hiểu về thế giới của nhau hơn và chiến đấu cho sự chung sống hòa bình của hai thế giới, của con người và thiên nhiên.
Song song là sự xâu xé lẫn nhau của các thế lực thống trị Nhật Bản thời đó, sự tàn bạo, tham lam, quỷ quyệt và tàn nhẫn giữa người và người còn đẫm máu hơn cuộc chiến tranh giành quyền sống với thiên nhiên phần nào đã làm thay đổi nhận định của Lady Eboshi.
Điều đáng nói về bối cảnh của phim là thời Muromachi (1336-1573) người Nhật bản đã bắt đầt đầu nhận thức được khả năng một chừng mực nào đó có thể kiểm soát thiên nhiên và không còn lệ thuộc hoàn toàn cũng như thần thánh hóa một cách mù quáng. Đây cũng là thời kỳ chế độ phong kiến tập quyền đang dần dần bị lung lay và Nhật Bản chuyển mình thay da đổi thịt. Trong fim không còn nổi bật hình bóng các Samurai hiệp sĩ anh hùng hay tầng lớp quí tộc quan lại xa hoa. Khung cảnh chuyển hướng tập trung vào những thương gia, thợ thủ công , nông dân và thợ sắt. Một bối cảnh mà thiên nhiên ngày càng được con người khai thác và làm chủ hơn. Không dừng ở đó, kết hợp với những yếu tố khác nhau từ khảo cổ như “bộ tộc Emishi” và thời kỳ đồ gốm Jomon của nhật bản, các nhân vật được xây dưng tự do hơn, gở bỏ những típ loại thường thấy trong các loại phim về thời samurai. 1 Ashikata cứng rắn nhưng đầy lòng nhân ái, 1 San mang trong mình bi kịch đồng loại là kẻ thù và 1 Eboshi quyết đoán và sẳn sàng làm mọi thứ để đạt được lý tưởng bản thân.
Tuy nhiên như nhà phê bình phim Julie Setori đã nhận xét: “Mononoke Hime không phải nói về sinh thái mà là không có gì tồn tại vĩnh cữu...” Ngoại trừ Ashikata, mọi người trong Mononoke Hime đều muốn cho mình độc đoán một cõi riêng nào đầy. Con người thì kẻ giàu muốn chế ngự các vị thần để lấy quyền lực, trường sinh. Kẻ nghèo thì để tự do khai thác sắt, gỗ. Còn các vị thần của núi rừng muốn nơi mình cai quản không bị quấy nhiễu. Với thời gian, mọi thứ đều phải thay đổi và con người cũng là một phần của sự thay đổi đó.
Và con người phải làm gì? Câu hỏi dành cho mỗi chúng ta tự trả lời ! Chỉ biết rằng hình ảnh từng vạt rừng xanh thẫm ngày nào giờ tàn lụi, trơ trọi những gốc cây khô khốc không khỏi làm con tim không ít người nhói đau ! Tuy đã phần nào xanh trở lại nhưng đây là một lời cảnh tỉnh đáng chú ý cho con người về sự tàn nhẫn vô ý thức với thiên nhiên xung quanh.
Đoạn kết: San thổ lộ lòng mình và nói lời tạm biệt: "Em yêu anh, Ashakita, nhưng em không thể tha thứ những gì con người đã làm". Ashikata mĩm cười: "San, em trong rừng, anh tại Tabara Ba, Anh sẽ thường xuyên đến thăm em, cùng với Yakul." Sau cơn phong ba,tất cả đã thay đổi nhưng hầu như mọi thứ đều sống sót trở lại. Khu rừng bị thu hẹp và sẽ bị thu hẹp thêm bởi con người. Các vị thần của núi rừng đã rút lui. Và ngày nay vẫn rút lui. San sẽ không trở lại Tatara Ba như kiểu Tarzan trở về thành phố. Ashitaka sẽ không bỏ văn minh và cuộc sống con người để cùng nàng vào nơi rừng sâu. Mononoke Hime muốn nói lên rằng không thể có một kết cục có hậu trong cuộc chiến giữa con người và thiên nhiên. Nhưng đan trong hận thù giếc chóc, đau thương và mất mát cũng có những cái có ý nghĩa như cái đẹp của mối tình của Ashitaka và San. Thiên nhiên và con người cùng tồn tại song song, một cách tự nhiên. Như thể Shin, Soe, Hikae - Thiên Địa Nhân cùng tồn tại hài hoà như những bình hoa Ikebana vậy.
Tên đầu tiên của anime Mononoke Hime là "Cuộc phiêu lưu của Ashitaka" và nhân vật San ban đầu là một cô gái nữa người, nữa thú theo đúng nghĩa Mononoke. Kịch bản được sửa đi sửa lại không dưới chục lần. Nhiều lần phải vẽ lại hoàn toàn từ đầu vì sự sáng tạo phong phú của Hayao Miyazaki. Vẽ tới vẽ lui thì cũng đến kỳ hẹn với giới phân phối. Cũng may là nhờ sự cộng tác của ...máy vi tính mà Mononoke được phát hành theo đúng theo kế hoạch. Người ta ước tính chỉ khoảng 1/5 cel trong toàn phim (nhất là khúc cuối) là dùng máy vi tính. Vẽ tay vốn là thế mạnh và cũng là niềm tự hào của Studio Ghibli.
Mononoke là phim đầu tiên mà toàn bộ các thành viên CLB ANIME TPHCM sau khi coi xong đều giơ 2 tay lên nhất trí là .... coi lại lần nữa vì phim quá hay. Tiếc là phim không thành công ở những thị trường lớn khác như Mỹ, Châu Âu như từng ở Nhật và Châu Á. Nhiều người cho là do phim có các cảnh bạo lực như tên bắn rớt đầu, chân tay nên bị xếp vào loại PG13, giới hạn một bộ phận khán giả đông đảo của fim. Ở phương tây người ta coi fim hoạt hình chủ yếu dành cho con nít (hoặc người lớn muốn sống lại thời con nít ! ). Vì thế công chúng khán giả Âu Mỹ có vẻ dị ứng với bạo lực trong Mononoke Hime. Ở đây nói phần đông khán giả đến rạp xem phim. Tất nhiên đối với những otaku thì là 1 chuyện hoàn toàn khác....
Đã bắt đầu xuất hiện manga Mononoke Hime cùng những Art book như là một phần ăn theo "hậu" fim. Điều này rất trái với qui luật thông thường của sự liên kết của công nghiệp manga và công nghiệp hoạt hình Nhật bản là manga thành công mới dựng thành anime. Âu là Miyazaki và ông có đủ uy tín để giới tài trợ tin tưởng mà giao tiền cho ông làm fim từ tờ giấy trắng.
Mononoke Hime là dự án fansub tiếng Việt đầu tiên của VANIME và phải tốn mất gần 2 tuần nghiên cứu tham khảo, 5 tuần dịch thuật mới hoàn thành xong. Anime thần thoại và lịch sử là những thể loại nhóm fansub của VANIME e ngại nhất vì những điển tích, điển cố lịch sử phải am tường mới dịch thoát cái thần của fim. Hy vọng các bạn sẽ thích Mononoke fansub VN chúng tôi làm.