Bài hát: Sona
Music: Secret Garden
Lyrics: Mick O"Brien
Singers: Fionnuala Sherry, Rolf Lovland và ban nhạc
* * *
Sona là một bài hát tràn ngập tình yêu thương giữa các thành viên trong một gia đình. Trên nền nhạc Celtic mơ màng, bài hát Sona với lối hát ru êm dịu tạo cho ta cảm giác đầy tai khi thưởng thức. Âm nhạc của Sona chính là nguồn ánh sáng phát ra từ trái tim mỗi người. Nó soi sáng con đường phía trước, để giúp ta thoát ra khỏi vùng tối tăm nhất của tâm hồn.
Đối với tôi, Sona của ban nhạc Secret Garden là một bài hát hết sức đặc biệt. Điều đặc biệt đầu tiên mà ai cũng thấy đó là nó có cái tên cực ngắn. Thú thật là qua gần 20 năm nghe nhạc, tôi chưa từng thấy bài hát nào có tên vừa ngắn, vừa hay đến vậy! Sona trong tiếng Anh có nghĩa là Happy/Lucky - hạnh phúc/ may mắn.
Lời bài hát được viết bằng chữ Gaeilge (Gaelic) của người Celtic (Ai Len). Cho nên khi được phát âm, nó tạo nên những âm thanh êm ái như lời hát ru thì thầm. Nếu bạn yêu nhạc của Enya, The Corrs, Loreena McKennitt hoặc Máire Brennan... chắc hẳn bạn sẽ thích lối hát ru như thế này.
*** *** ***
Ban nhạc Secret Garden thường mời nhà văn Brendan Graham đặt lời cho các ca khúc của họ. Với những vần thơ tuyệt diệu, Brendan Graham đã góp phần tạo nên các bản hit như: You Raise Me Up, Song For A Stormy Night, The Things You Are To Me, Sleepsong, Thank You, Gates Of Dawn...
Tuy nhiên người viết lời cho bài hát Sona là Mick O"Brien. Ông còn là người đặt lời cho ca khúc Aria. Đây cũng là một bản hát ru mang âm hưởng buồn man mác của Secret Garden...
Điều đặc biệt nhất của bài hát Sona, đó là nó được trình bày bởi hai thành viên chính của ban nhạc: Fionnuala Sherry và Rolf Lovland. Đây cũng là sự bật mí ngọt ngào của Rolf Lovland, khi anh hé lộ chất giọng trầm ấm của mình được giấu kín trong nhiều năm.
Lời bài hát là một phần nội dung của câu chuyện “Hansel và Gretel” trong truyện cổ Grim. Đây là câu chuyện kể về hai đứa trẻ bị lạc giữa rừng già, tìm được đường về nhà nhờ những viên sỏi trắng.
Secret Garden mong muốn âm nhạc của mình giống như những viên sỏi trắng dẫn đường, có thể cứu những đứa trẻ thoát khỏi mọi hiểm nguy.
Bài hát được mở đầu bằng những âm thanh của saxophone và violin. Tiếng kèn saxo và những hiệu ứng âm thanh khiến ta liên tưởng đến tiếng gió rít, tiếng mưa đang đập vào khung kính cửa sổ. Còn tiếng violin như tiếng khóc bi ai của lũ trẻ thiếu ăn. Những âm thanh ám ảnh ấy đưa ta vào câu chuyện cổ tích chị và em...
Câu chuyện cổ tích kể bằng âm nhạc
Ngày xửa ngày xưa, ở ven khu rừng rậm, có cặp vợ chồng người tiều phu sống cùng hai người con sinh đôi. Năm ấy mất mùa, lương thực của gia đình dần cạn kiệt. Hai vợ chồng đổ bệnh và không ra khỏi nhà được.
Một đêm giông bão, do ăn không đủ no, hai chị em khóc suốt. Bụt hiện ra, làm phép tạo ra một thúng gạo cùng thức ăn rồi đưa cho bọn trẻ, dặn hai chị em hãy tìm đến Khu vườn bí ẩn trong rừng sâu kia. Nơi ấy có nhiều châu báu và hai viên ngọc quý có thể chữa bệnh cho bố mẹ lũ trẻ. Đi theo những viên sỏi trắng, chúng sẽ dẫn đường cho lũ trẻ đến với Khu vườn bí ẩn.
The light of the sun took us strolling,
with the treasures of the world lying ahead;
Magic stones as bright as our eyes,
lighting a path before us.
Sau khúc nhạc mở đầu là một tiếng trống chuyển nhịp nhè nhẹ. Nó tựa như tia nắng đầu tiên làm tan chảy những giọt sương, để rồi chào đón một ngày mới. Fionnuala Sherry bắt đầu cất tiếng hát trong trẻo và cao vút của mình. Bằng những lời hát ru, cô sẽ kể cho chúng ta nghe cuộc hành trình tìm ngọc quý của những đứa trẻ.
Có rất nhiều chuyện xảy ra trên đường đi: Món quà sinh nhật của Thần Rừng dành riêng cho hai chị em là bản nhạc hòa tấu gồm những âm thanh của núi rừng.
Đó là một bản thanh bình ca dịu ngọt, thanh khiết và đầy sức sống. Bản nhạc đó trong sáng tựa như tình yêu thương của hai chị em vậy. Thần Rừng còn thưởng cho chị em họ một mâm cỗ và những đặc sản của rừng nhiệt đới.
Travelling in this forest like a lost soul;
Bright stars of knowledge shining for the king;
Travelling in this forest like a lost soul;
Bright stones lighting our way.
Đoạn điệp khúc chính là lúc chất giọng trầm ấm của Rolf Lovland được thể hiện nhiều nhất. Có ai đó từng nhận xét rằng: người đàn ông có chất giọng trầm ấm là người bản lĩnh, phúc hậu và đáng tin cậy. Chắc hẳn bài hát Sona có ý nghĩa rất sâu sắc đối với Rolf Lovland, nên anh mới chọn nó để giới thiệu giọng hát của mình.
Đói khát, chiến đấu với bầy sói và thoát nạn. Những viên sỏi trắng dưới ánh trăng cũng tỏa ánh lấp lánh chia vui cùng lũ trẻ:
Now the stars are dancing in the sky,
while the world is quietly sleeping;
Lovely visions in the secret garden,
of dreams floating all around us.
Đoạn điệp khúc của bài hát khẽ đi qua, để lại cho giai điệu những tiếng chuông nhẹ nhàng. Điều đó tựa như vầng thái dương ngậm ngùi chào tạm biệt một ngày, để lại trên bầu trời đêm những vì tinh tú long lanh.
Ngày qua ngày, những đứa trẻ ngày đi, tối nghỉ, đêm lại đắm chìm trong những giấc mơ ngọt ngào.
Eyes ever shining with light;
Eyes under a secret spell;
Dreaming of the jewels in the garden,
of wonders that will never be revealed.
Khúc hát này chính là sự kết hợp tuyệt vời giữa giọng nữ cao của Fionnuala Sherry, và giọng nam trầm của Rolf Lovland. Hai con người - hai giới tính - hai thế giới nội tâm - hai chất giọng - hai lối hát... tựa như hai thái cực âm - dương bổ khuyết cho nhau vậy.
Tâm hồn con người vốn được biểu lộ qua đôi mắt. Tác giả sử dụng giọng nữ cao làm lead vocal, là để nói lên sự thanh tao trong ánh mắt của những đứa trẻ. Tác giả cũng dùng giọng nam trầm làm bè, là để miêu tả chiều sâu của thế giới nội tâm thông qua đôi mắt của chúng.
Việc kết hợp chất giọng nữ cao và giọng nam trầm cùng nhau của tác giả thật khéo léo. Điều đó vừa đạt tính nghệ thuật cao, vừa giúp những người thưởng thức âm nhạc dễ dàng cảm nhận được vẻ đẹp và sự huyền diệu của đôi mắt.
Travelling in this forest like a lost soul;
Bright stars of knowledge shining for the king;
Travelling in this forest like a lost soul;
Bright stones lighting our way.
Chúng còn lọt vào tay mụ hồ ly gian ác, bị mụ già vỗ béo và đợi ngày làm thịt. Nhưng may mắn thay, cậu em đã lừa được mụ già vào lò quay và thêu chết mụ trong đó.
Rồi hai chị em phát hiện Khu vườn bí ẩn nằm sau ngôi nhà này. Hai chị em đã tìm ra được hai viên ngọc quý và rất nhiều châu báu như Bụt từng chỉ bảo.
Hai chị em mỗi người bốc một nạm châu báu và hai viên ngọc quý rồi ra về. Lần này, chúng vẫn lần theo luồng sáng dịu nhẹ của những viên sỏi trắng và tìm được đường về nhà.
Bố mẹ lũ trẻ sau khi nuốt hai viên ngọc đó vào bụng và khỏi bệnh. Từ đó, với số châu báu có được, gia đình họ sống hạnh phúc bên nhau đến suốt đời.
****
LỜI BÀI HÁT
Sona
Ag breacadh an lae do chumar ag siúl
aoibhneas an tsaoil amach romhainn
clocha draíochta chomh geal lenár súile
casán ag glioscarnach dúinn
Suaimhneas na coillte is ceol inár gcroithe
macalla fuaim an tsrutháin
duilleoga fómhar mar ghuth ar an ngaoth
sé nádúr is cúis lenár ngrá
A`Taisteal sa choill seo ar fán is ar fuaidreamh
réalta geala eolais ag lonradh don rí
A`Taisteal sa choill seo ar fán is ar fuaidreamh
clocha bána ag lasadh ár slí
Anois tá réalta a`rince sa spéir
is an saol ina gholadh go sámh
aislingi áille i ngairdín mo rún
brionglóidí thart orainn ar snámh
Súile síor lasta le solas
súile faoi gheasa na rún
taibhreamh ar sheoda an ghairdín
iontais nach sceithfear go buan
A`Taisteal sa choill seo ar fán is ar fuaidreamh
réalta geala eolais ag louradh don rí
A`Taisteal sa choill seo ar fán is ar fuaidreamh
clocha bána ag lasadh ár slí
-----------------------------
Translated:
The light of the sun took us strolling
with the treasures of the world lying ahead,
Magic stones as bright as our eyes
lighting a path before us
The peace of the woods was music to our hearts
echoing the sound of the streams,
Autumn leaves - the voice on the wind
as nature is the source of our love
Now the stones are dancing in the sky
while the world is quietly sleeping,
Lovely visions in the secret garden,
of dreams floating all around us
Traveling in this forest like a lost soul
Bright stars of knowledge shining for the king
Traveling in this forest like a lost soul
Bright stones lighting our way
Eyes ever shining with light
Eyes under a secret spell
Dreaming of the jewels in the garden
of wonders that will never be revealed
LỜI DỊCH
Ánh sáng của mặt trời dẫn chúng ta dạo bước
với những kho tàng của thế giới đang trải ra phía trước
Những viên đá nhiệm mầu sáng như đôi mắt ta
Bừng sáng lên lối mòn trước mặt
Sự bình yêu của khu rừng là âm nhạc cho những trái tim
vang vọng những âm thanh liền mạnh không ngớt ,
Những chíêc lá thu - âm giọng của gió
như thể thiên nhiên là nguồi gốc của yêu thương
giờ đây những viên đá nhảy nhót trên bầu trời
trong khi cả thế giới lặng im chìm trong giấc ngủ,
những cảnh tượng đáng yêu trong khu vườn bí mật,
của những giấc mơ đang bềnh bồng quanh chúng ta
dạo chơi trong cánh rừng như một tâm hồn đi lạc
Những ngôi sao sáng bừng lên vì một Vị Vua
dạo chơi trong cánh rừng như một tâm hồn đi lạc
những viên đá sáng lên lối ta đi
Những đôi mắt từng sáng lên cùng ánh sáng
Những đôi mắt dưới làn hương bí ẩn
mơ về những châu báu trong khu vườn
của những điều kì diệu sẽ không bao giờ được hé mở